محسن قرائتی
استاد محسن قرائتی (1324 - ش)، از مفسران و مبلغان برجسته در حوزه معارف و علوم دینی می باشد. شیوایی سخن، ارائه مطالب به زبانی ساده و قابل فهم، استفاده از مثالهای کاربردی؛ از شیوه های تاثیرگذار و مخاطب پسندی است که وی برای انتقال مطالب قرآنی به مخاطبان برگزیده است، و در این راه توانسته اثری ارزشمند نظیر تفسیر نور را با شیوه ای نوین ارائه دهد.
| نام کامل | محسن قرائتى |
| زادروز | 8 دى ماه 1324 |
| زادگاه | کاشان |
| اساتید |
آيت اللَّه گلپايگانى، آيت اللَّه ميرزاهاشم آملى، آيت اللَّه ستوده، آيت اللَّه صلواتى،... |
|
| |
| آثار |
تفسير نور (ده جلد)، چهارصد نكته از تفسير نور، دقايقى با قرآن،.. |
محتویات
ولادت
محسن قرائتى در هشتم دى‌ماه ۱۳۲۴ در شهر کاشان دیده به جهان گشود.
خاندان
پدرش، علی نقى، از بازاریان خوشنام و مذهبى شهر بود. شهرت قرائتى از این جهت به این خانواده داده شده بود که پدر علینقى در دوره رضاشاه با برگزارى مراسم قرائت قرآن در خانه ها به احیاى سنت‌ها و مفاهیم دینى همت مى گماشت.
تحصیلات
حاج علی نقى با وجود اشتغال در بازار، سیره پدر را پى گرفت و علاوه بر آموزش قرآن، در احیاى مساجد و تکایاى مخروبه فعال بود. از همین‌رو وى علاقه مند بود محسن نیز به تحصیل علوم دینى بپردازد.
بر این اساس محسن قرائتى در سن چهارده سالگى به رغم میل باطنى و به اصرار پدر وارد حوزه علمیه کاشان به ریاست آیت اللَّه حاج شیخ جعفر صبورى قمى شد. وى علاوه بر تحصیل مقدمات، در جلسات تفسیر قرآن توسط آیت اللَّه حاج شیخ على آقا نجفى شرکت مى کرد. جلساتى که موجب پیوند وى با قرآن شد. یک‌سال بعد (۱۳۳۹) براى تکمیل تحصیلات خود به قم عزیمت کرد. در این شهر در مدارس دینى آیت اللَّه گلپایگانى و خان مشغول تحصیل شد. در مدت تحصیل، چندى به نجف اشرف رفت و به تحصیل رسائل و مکاسب پرداخت. مدتى هم در حوزه علمیه مشهد به فراگیرى علوم دینى مشغول شد. پس از طىّ دروس سطح عالى، در درس خارج فقه حاضر شد.
اساتید
اساتید برجسته شهر قم که ایشان از محضر آنان بهره بردند:
آیت اللَّه ستوده، آیت‌اللَّه صلواتى، آیت اللَّه اعتمادى، آیت اللَّه مشکینى، آیت اللَّه راستى، آیت اللَّه رضوانى در شوراى نگهبان و آیت اللَّه مؤمن. بعداً هم که سطح‌مان تمام شد، آیت اللَّه فاضل لنکرانى، آیت اللَّه نورى و آیت اللَّه همدانى این‌ها مدرسین سطح‌مان بودند. خارج هم دو سه سالى رفتیم در درس آیت اللَّه گلپایگانى، آیت اللَّه میرزاهاشم آملى، آیت اللَّه حاج آقا مرتضى حائرى و آیت اللَّه کوکبى که هر وقت خدمت یکى از این‌ها مى رسیدیم.
آشنایی با تفسیر قرآن
حجت الاسلام محسن قرائتى از دوره تحصیل لمعه به مطالعه تفسیر مجمع البیان همت گماشت. از همان زمان، مطالعات و مباحثات تفسیرى خود را یادداشت مى کرد. افرادى چون آیت اللَّه قربانعلى درّى نجف آبادى و شهید نوراللَّه طباطبایى نژاد وى را در مباحثات تفسیرى همراهى مى کردند. توشه او در مطالعات تفسیرى موجب شد چون از تصمیم آیت اللَّه ناصر مکارم شیرازى براى نگارش تفسیر به زبان فارسى آگاهى یافت، داوطلب همکارى در گروه نویسندگان آن شود. این همکارى به مدت پانزده سال ادامه یافت و حاصل آن تفسیر نمونه است. بعدها حجت الاسلام قرائتى با تجربه اى که از نگارش تفسیر نمونه به دست آورده بود، به تدوین تفسیر نور همت گماشت. تفسیرى که با هدف فهم عامه نوشته شده است.
وعظ و تبلیغ
حجت الاسلام شیخ محسن قرائتى پس از پایان تحصیل علوم دینى، به وعظ و تبلیغ مشغول شد. او اما در روش تبلیغ ابداعاتى به عمل آورد. بدین‌گونه که وى به جاى استفاده از منبر و روش سنتى تبلیغ بسان معلمان از گچ و تخته‌سیاه بهره برد. این شیوه مورد توجه و تشویق عالمان برجسته‌اى چون آیت اللَّه على مشکینى و شهید مطهرى قرار گرفت. از همین‌رو پس از پیروزى انقلاب اسلامى به توصیه و پیشنهاد استاد مطهرى به اجراى برنامه «درس‌هایى از قرآن» در تلویزیون پرداخت. برنامه‌اى که بیش از سى سال به صورت هفتگى تداوم مستمر داشته است. اجراى موفق این برنامه و اقبال عامه مردم به آن موجب شد امام‌خمینى در ۱۳۶۱ وى را به نمایندگى خود به سمت سرپرستى سازمان نهصت سوادآموزى منصوب کند. سازمانى که در طول حیات خود به موفقیت شایانى دست یافته و جایزه‌هاى بین‌المللى فراوانى کسب کرده است.
حجت الاسلام قرائتى همواره دغدغه انتقال مفاهیم دینى به جامعه را داشته و معتقد به احیاى سنت‌هاى فراموش شده در جامعه اسلامى است. از همین رو در سال ۱۳۶۹ با پشتیبانى مقام معظم رهبرى، آیت اللَّه خامنه اى، به تأسیس ستاد اقامه نماز و در سال ۱۳۸۳ به ایجاد ستاد احیاى زکات همت گماشت. حجت‌الاسلام قرائتى همچنان خود را یک معلم قرآن مى داند و در مراکز دینى مختلف از جمله حوزه علمیه قم به انتقال تجربیات خود در امر وعظ و تبلیغ مى پردازد.
آثار
۱. تفسیر نور (ده جلد).
۲. سیماى مدیر موفق.
۳. قرآن و متولیان فرهنگى.
۴. چهارصد نکته از تفسیر نور.
۵. اصول عقاید اسلامى.
۶. دقایقى با قرآن.
۷. پرتوى از نور.
۸. تفسیر نماز.
۹. پرتوى از اسرار نماز.
۱۰. راز نماز.
۱۱. آشنایى با نماز.
۱۲. ۱۱۴ نکته درباره نماز.
۱۳. ۱۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامى.
۱۴. خمس و زکات.
۱۵. گناه شناسى.
۱۶. قرآن و تبلیغ.
۱۷. حج.
۱۸. امر به معروف و نهى از منکر.
۱۹. تمثیلات تفسیر نور.
۲۰. قرآن و امام حسین (ع).
۲۱. تمثیلات.
۲۲. پرسش‌ها و پاسخ‌هاى قرآنى (دو جلد).
۲۳. آشنایى با اسلام (براى نوجوانان).
۲۴. سیره پیامبر با نگاهى به قرآن کریم.
منبع
زندگينامه و خدمات علمی فرهنگی حجه الاسلام و المسلمین محسن قرائتی, محسن قرائتى, تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى, 1389
آرشیو عکس و تصویر
از راست: محمدزاده، شهید مرتضی مطهری و محسن قرائتی
از راست: سید میرتقی حسینی گرگانی، ناشناس، ناشناس، محسن قرائتی و رضا استادی مقدم